این روزها به هر طرف که سر می‌چرخانیم در هر جایی محصولات یا خدماتی در حال به فروش رسیدن هستند. سایت‌ها و شبکه‌های اجتماعی نیز از این قضیه مستثنی نیستند، و همه مملو از محصولات و خدمات می‌باشند. از شیر مرغ تا جان آدمیزاد هم در آن پیدا می‌شود. از انواع پوشیدنی‌ها بگیرید تا انواع خوردنی‌ها و تو جیب جاشدنی‌ها. همه این اتفاقات را هم مدیون پیشرفت‌هایی هستیم که در حوزه دیجیتال مارکتینگ به وجود آمده است. دسترسی آسان افراد به اینترنت نیز یکی دیگر از دلایل گسترش خریدهای اینترنتی می‌باشد. در این بین خیلی از افراد جامعه از این تکنولوژی سود می‌برند و غیر حضوری خرید می‌کنند، بسیاری هم هنوز ترجیح می‌دهند خریدهای خود را به صورت حضوری انجام دهند.
شاید یکی از مهمترین دلایل افراد برای خرید آنلاین صرفه جویی در زمان است. آن‌ها ترجیح می‌دهند کالایی که قصد خرید آن را دارند بررسی کنند و با ویژگی‌هایی که از آن انتظار دارند خرید مورد نظرشان را انجام دهند. ما پای صحبت‌های شهرزاد نشستیم تا با او درباره تجربه‌اش از خرید آنلاین صحبت کنیم. شهرزاد کارشناسی خود را در رشته حسابداری گرفته و 24 ساله است. او اعتقاد دارد به دلیل شاغل بودنش برای خریدهایش دیگر نیاز نیست به صورت حضوری به مغازه‌ها سر بزند. او می‌گوید از پشت سیستم کامپیوتر می‌تواند مدل‌های متفاوت را ببینید و حق انتخاب بیشتری دارد. ولی در خرید حضوری شاید خیلی از مدل‌ها را اصلا نبیند و حق انتخاب کمتری دارد. با توجه به اینکه او 70 درصد خریدهایش را آنلاین انجام می‌دهد در زمینه خرید پوشاک هم تجربه قابل توجهی دارد. از او پرسیدیم با توجه به اینکه جنس و مرغوبیت پوشاک قابل لمس نیست چطور می‌تواند آنلاین خرید کند؟ “در اغلب سایت‌ها مشخصات پوشاک مثل سایز و اندازه دقیق‌شان مشخص شده‌اند و جنس‌ها با درصد نخ یا پلاستیک مشخص شده. نکته دوم هم این است که به مرور با خریدهای بیشتر تجربه بیشتری در این زمینه پیدا کرده‌ام”
اما برای سروش خرید حال و احوال دیگری دارد و چیزهای دیگری برایش اهمیت دارد. سروش کارشناس ارشد مهندسی برق است و 32 سال سن دارد. او پسری است که تنها یک بار خرید اینترنتی انجام داده. آن یکی هم یک فلش دوربین بوده که آن را هم به گفته خودش با تخفیف قابل توجهی که داشته خریداری کرده. سروش اولین مسئله‌ای که بیان کرد درباره لمس کردن و دیدن کالا از نزدیک بود، و اما دومین مورد چانه زدن. کم کردن قیمت و به اصطلاح چانه زدن بر سر قیمت مسئله‌ای است که شاید برای برخی اهمیت نداشته باشد اما این مسئله برای سروش اهمیت زیادی دارد. او در ارتباط با این مسئله می‌گوید “در خرید اینترنتی فضایی برای چانه زدن فراهم نیست اما وقتی حضوری خرید می‌کنی می‌توانی قیمت را پایین بیاوری. علاوه بر این ارتباطی که با فروشنده شکل می‌گیرد برایم جذاب است. معاشرت کردن و راهنمایی گرفتن از فروشنده چیزی است که برایم مهم است.” نکته‌ای که شهرزاد خلاف آن را می‌گوید. شهرزاد جز آن دسته از افرادی است که دوست ندارد کسی هنگام خرید راهنمایی‌اش کند. او اضافه می‌کند: “اینکه کسی دائم مرا بپاید و حواسش به من باشد راحتی من را موقع خرید سلب می‌کند.”
در خریدهای آنلاین جلب اعتماد مشتری از دیگر مسائلی است که افراد را هر چه بیشتر به این سمت سوق می‌دهد. اصل بودن کالا، صحیح و سالم بودنش، هماهنگی رنگ و شکل و سایز عکس با محصولی که تحویل داده می‌شود، همه از مواردی است که به تدریج باعث می‌شود اعتماد بیشتری بین مشتریان و فروشگاه‌های آنلاین شکل بگیرد. با توجه به اینکه تعداد این فروشگاه‌ها در چند سال اخیر افزایش پیدا کرده خرید آنلاین نیز بین مردم گسترش شده است. با این وجود هستند کسانی که به فروشگاه‌های اینترنتی داخل کشور بی‌اعتماد هستند و بر این باورند که با خرید حضوری رضایت بیشتری حاصل می‌شود. سحر جز این افراد بی‌اعتماد به سیستم خرید اینترنتی است. او کارشناس طراحی گرافیک است و 28 سال سن دارد. “من یک بار خرید اینترنتی لوازم آرایشی انجام دادم، البته از صفحه اینستاگرام اما چون کالایی که تحویل گرفتم غیر اصل بود به همین دلیل از خرید اینترنتی خودم راضی نبودم. با پیگیری‌هایم موفق به مرجوع کردن محصول هم نشدم. یک بار دیگر هم خرید کردم که از طریق سایت‌های ترکی بود و واسطه‌ای که محصول را برایم به ایران می‌آورد. و چون واسطه از‌اش نایان بود اعتماد کردم.” از او پرسیدیم که آیا بعد از این نارضایتی دوباره خرید اینترنتی انجام داده، سعی کرده از سایت‌های معتبر خرید کند؟ پاسخ سحر “نه، بعد از این قضیه خرید اینترنتی دیگری انجام ندادم. به این دلیل که از این تجربه حس خوبی نداشتم و فکر کردم به دردسرهایش نمی‌ارزد. همچنین که من اعتقاد دارم باید لباس را به تن کرد تا بتوان خرید. در مورد اجناس دیگر هم مثل لوازم الکترونیکی، خرید آنچنانی در این زمینه ندارم.”
شاید پیش بیاید فردی از محصول خریداری شده خود رضایت نداشته باشد بنابراین امکان مرجوع کردن کالا موضوع مهمی است که باید در نظر گرفته شود چرا که این مقوله از ملزومات محسوب می‌شود. اگر فروشگاهی که سحر از آن خریداری کرده بود بازگشت کالا را قبول می‌کرد امکان اینکه او بعدها خرید اینترنتی انجام دهد بیشتر بود. اما شایان از زاویه دیگری به این مسئله نگاه می‌کند. او در حال حاضر مشغول نوشتن پایان نامه ارشدش در رشته معماری کامپیوتر است و 26 سال سن دارد. بیشتر خریدهای او شامل لوازم الکترونیکی و به خصوص لوازم جانبی ساز است. شایان فردی است که برای خریدهایش بررسی‌های لازم را انجام می‌دهد اما در مورد پوشاک لازم نمی‌بیند وقت زیادی صرف کند. از او پرسیدیم چرا پوشاک را آنلاین خریداری نمی‌کنی؟ “خرید لباس پیچیدگی‌های خاص خودش را دارد. جنس و رنگ و اندازه که برای من به شخصه راحت‌‌تر است که از فروشگاه خرید کنم. گرچه خیلی اهل گشت و گذار نیستم و از اولین مغازه خرید می‌کنم. “او اضافه می‌کند که در خرید اینترنتی پوشاک با این چالش رو‌به‌رو است که اگر از خریدش راضی نبود چه؟ ما امکان مرجوع کردن کالا را به او پیشنهاد کردیم ولی او از دردسرهای مرجوع کردن می‌گوید، هماهنگ کردن زمان و بازگشت پول و یا جا‌به‌جا کردنش با محصول دیگر. با این حال شهرزاد از امکان بازگشت کالا استقبال می‌کند و اعتقاد دارد اگر کالایی را به هر دلیل نپسندد می‌تواند مرجوع کند. امکانی که در فروشگاه‌ها به صورت حضوری به سختی امکان‌پذیر است.
هر چند خرید آنلاین به عنوان پدیده‌ای نوین در ایران طرفداران خود را دارد اما هنوز آنطور که باید و شاید بین افراد جامعه رایج نیست. همانطور که از گفتگوها مشخص است مهمترین مسئله افراد با خرید اینترنتی لمس نکردن کالا از نزدیک است. کالاهایی مانند پوشاک به عقیده بعضی افراد باید پوشیده شوند تا بتوان آن‌ها را خریداری کرد. دومین نکته شاید اعتماد نکردن افراد به فروشگاه‌های اینترنتی است. اینکه آیا سالم به دستشان می‌رسد؟ آیا دقیقا همان چیزی است که عکس‌اش را دیده‌اند؟ آیا کالا اصل است و سرشان کلاه نرفته و ده‌ها اما و اگر. اما نمی‌توان مزیت‌های آن را نادیده گرفت. مهمترین آن زمان و انرژی است که امروزه مسئله مهمی در جامعه ماست. به غیر از این، تنوعی است که ما با آن رو‌به‌رو هستیم. هر کجا که باشیم کالاهای مورد نظر ما درب منزل ما می‌رسد بدون اینکه ما به فروشگاهی مراجعه کنیم. در این صورت می‌توانیم از زمان به صورت صحیح‌‌تری استفاده کنیم.
من از وقتی یادم میاد همیشه یه دفتر طراحی و نقاشی داشتم چه وقتی بچه بودم چه وقتی الان که دفترم نرم افزارهای طراحیه. ما بین همه کلاس های تابستونی که می رفتم ورزش جای به خصوصی تو فعالیت های تفریحیم داشت. از ژیمناستیک گرفته تا شنا و الان هم که سنگنوردی جایگاه ویژه ای تو قلبم داره. علاقه به فشن و در کنار دنیای رنگ ها، استایل ها از چیزهای دیگه ای هست که دنبال کردنش برام لذت بخشه.
خرید آنلاین واقعا خیلی از کارها رو راحت کرده